Η επίλυση προβλημάτων σημαίνει καλύτερη χρήση της ικανότητας ταξινόμησης προβλημάτων, καταστάσεων κι επίλυσής τους. Η διαδικασία επίλυσης προβλημάτων συνδέεται με τη μεταγνωστική ικανότητα εκτελεστικού ελέγχου μιας διεργασίας, όπως ο αυτοέλεγχος κι η αυτορρύθμιση, και τείνει να τις αναπτύσσει.
Στο έργο SUPPORT, προκειμένου να διερευνήσουμε την έννοια της επίλυσης προβλημάτων με βάση τις γνώσεις και την εμπειρία των εταίρων και των ενδιαφερόμενων μερών, συγκεντρώσαμε ένα σύνολο ειδικών εργαλείων και μεθοδολογιών.
Οι μεθοδολογίες επιλέχθηκαν έτσι ώστε να είναι όσο το δυνατόν πιο συμπεριληπτικές ή με βάση την ικανότητά τους να προσαρμόζονται ώστε να είναι συμπεριληπτικές.
Οι μεθοδολογίες που συλλέχθηκαν και βρίσκονται παρακάτω ποικίλουν αρκετά καθώς:
➔ ασχολούνται με τα διάφορα στάδια της επίλυσης προβλημάτων: καθορισμός των προβλημάτων, καταιγισμός ιδεών και λήψη αποφάσεων.
➔ ενθαρρύνουν τους εκπαιδευόμενους να εμβαθύνουν σε διάφορες πτυχές ενός προβλήματος, αμφισβητώντας ενδεχομένως και την ίδια τη διατύπωση του προβλήματος
➔ επιτρέπουν στους συμμετέχοντες να εξετάσουν ένα πρόβλημα από διαφορετικές οπτικές γωνίες
➔ αναπτύσσουν την αναλυτική σκέψη και τις ικανότητες ενεργής ακρόασης, αλλά και τη φαντασία και την ενσυναίσθηση
➔ αναπτύσσουν τον αυτο-αναστοχασμό και τα προσωπικά κίνητρα
Καταιγισμός ιδεών: χρησιμοποιείται από μια ομάδα που προσπαθεί να βρει λύση σε ένα συγκεκριμένο πρόβλημα συγκεντρώνοντας όλες τις αυθόρμητες ιδέες που έχουν τα μέλη της. Θα πρέπει να διατηρείται ο αμοιβαίος σεβασμός και όλοι θα πρέπει να πιστεύουν ότι κάθε μέλος έχει τη δυνατότητα να συνεισφέρει. Αν καθοδηγείται σωστά, μια συνεδρία καταιγισμού ιδεών μπορεί να φέρει στο προσκήνιο κρυμμένες ιδέες και σκέψεις, πολλές από τις οποίες χάνονται στη ρουτίνα της καθημερινότητας.
Σχεδιαστική σκέψη: Η μεθοδολογία αυτή είναι αρκετά διάσημη κι ακολουθεί έναν πολύ απλό και δομημένο τρόπο προσέγγισης ενός θέματος και προσπάθειας να σκεφτούμε μια πιθανή λύση. Επιλέχθηκε επειδή είναι μια ευρέως αποδεκτή μέθοδος και μπορεί εύκολα να προσαρμοστεί σε άλλα πλαίσια. Αυτή η μεθοδολογία μπορεί να προσαρμοστεί για να βοηθήσει στην ανάπτυξη της ομαδικής εργασίας και της ικανότητας της λήψης αποφάσεων. Πιστεύουμε ότι ανταποκρίνεται στο περιεχόμενο του έργου επειδή πρόκειται για μια συγκεκριμένη μεθοδολογία επίλυσης προβλημάτων.
Θέατρο φόρουμ / Θέατρο του καταπιεσμένου: Αυτή η τεχνική διαφέρει πολύ από τις υπόλοιπες διότι χρησιμοποιεί επίσης τις καλλιτεχνικές κλίσεις των εκπαιδευομένων και των εκπαιδευτικών, επιτρέποντάς τους έτσι να παρουσιάσουν τις απόψεις τους σχετικά με τις κοινές εμπειρίες ζωής. Την επιλέξαμε επειδή προσθέτει μια επιπλέον πτυχή στην εκπαιδευτική διαδικασία επίλυσης προβλημάτων. Εκτός από την επίλυση προβλημάτων, βοηθά στην ανάπτυξη της προσωπικής έκφρασης, της κριτικής σκέψης για καταστάσεις ζωής, της πολιτικής ικανότητας και της ομαδικής εργασίας από την άποψη του αμοιβαίου σεβασμού και της ενεργητικής ακρόασης. Όσον αφορά το περιεχόμενο του έργου, θεωρείται σχετική επειδή πρόκειται για μια πολύ δημοκρατική και δημιουργική προσέγγιση που εμπλέκει τον καθένα με όποιον τρόπο αυτός επιθυμεί να εκφραστεί.
Περιγραφή μεθοδολογίας Forum Theater (Theater of the Oppresed) (Αγγλικά)
Συμβουλευτική ομοτίμων: Η μεθοδολογία αυτή προτάσσει την κοινωνικοποίηση ενός προβλήματος/ μιας προβληματικής κατάστασης και βασίζεται στην ανταλλαγή εμπειριών μεταξύ των μελών μιας ομάδας. Μπορεί να είναι πραγματικά αποτελεσματική και ψυχολογικά υποστηρικτική μέθοδος, αν βέβαια χρησιμοποιείται με αμοιβαίο σεβασμό από όλα τα εμπλεκόμενα μέρη. Την επιλέξαμε για τις δυνατότητες συμπερίληψης και την πτυχή της κοινωνικοποίησης που παίζει σημαντικό ρόλο στην εκπαίδευση ενηλίκων. Επιπλέον, συμβάλλει στην ανάπτυξη ικανοτήτων επικοινωνίας (όπως η ενεργητική ακρόαση), ενσυναίσθησης, συνεργασίας (κι αλληλεγγύης). Συνδέεται με το περιεχόμενο του έργου επειδή μπορεί να βοηθήσει να φέρει κοντά τους εκπαιδευόμενους σε ένα εκπαιδευτικό περιβάλλον και προωθεί τη δημιουργία ενός υποστηρικτικού δικτύου εντός του εκπαιδευτικού περιβάλλοντος.
Περιγραφή μεθοδολογίας Peer Mentoring (Αγγλικά)
Η τεχνική της αναλογίας: Η τεχνική αυτή, όπως υποδηλώνει και το όνομά της, προσεγγίζει ένα πρόβλημα αντλώντας παραλληλισμούς κι έμπνευση από άλλες καταστάσεις και φαινόμενα των οποίων η πραγματικότητα μπορεί να αντανακλά τρόπους αντιμετώπισης του προβλήματός μας. Την επιλέξαμε επειδή βοηθάει στην προσέγγιση των θεμάτων με έναν πιο ολιστικό τρόπο και χρησιμοποιεί την υπάρχουσα γνώση σε συνδυασμό με τη φαντασία προκειμένου να ξεπεράσουμε τα προβλήματα. Βοηθά επίσης στην ανάπτυξη της κριτικής σκέψης κι ενισχύει τη δημιουργικότητα. Όσον αφορά το περιεχόμενο του έργου, είναι εφαρμόσιμη επειδή είναι ένας απλός αλλά κι ωραίος τρόπος που βοηθά στην αντιμετώπιση ζητημάτων στο εκπαιδευτικό περιβάλλον χρησιμοποιώντας τις υπάρχουσες γνώσεις όλων των εμπλεκομένων και βασίζεται στην αμοιβαία επικοινωνία μεταξύ των μελών.
Η Σωκρατική μέθοδος: Η μέθοδος αυτή χρησιμοποιείται σε μία διμερή συζήτηση όπου το ένα άτομο θέτει ένα πρόβλημα και το άλλο παρεμβαίνει με ερωτήσεις την “κατάλληλη” στιγμή για να βοηθήσει στον εντοπισμό των βαθύτερων λόγων που προκαλούν το πρόβλημα ή το εμποδίζουν να το αντιμετωπίσει. Την επιλέξαμε επειδή επιτρέπει στο άτομο να ανιχνεύσει προσεκτικά και να αναστοχαστεί πάνω σε προηγούμενες εμπειρίες και να κατανοήσει πού αισθάνεται ανίκανο να αντιμετωπίσει ένα ζήτημα. Ως μέθοδος βοηθά επίσης στην ανάπτυξη των δεξιοτήτων αυτο-αναστοχασμού και κατανόησης καθώς και της κριτικής σκέψης. Όσον αφορά το περιεχόμενο του έργου, πιστεύουμε ότι είναι μια καλή μέθοδος που συμβάλλει στην ενίσχυση της επικοινωνίας μεταξύ εκπαιδευομένου κι εκπαιδευτικού καθώς και στην καλύτερη έκφραση του εαυτού μας.
Μοιραστείτε τις σκέψεις και τις απόψεις σας με άλλους εκπαιδευτικούς